Disleksi nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? oldukça sık bir şekilde görülen disleksinin tespit edilmesi açısından bilinmesi gereken temel konulardan biridir. Çocuğun eğitimi ve gelişimi açısından son derece önemli olan okumanın öğrenilmesi sırasında kelimelerin zihinde tespitinin ve değerlendirmesinin problemli olması durumuna disleksi denmektedir. Kelime çözümleme bozukluğu olarak ifade edilebilecek bu durum bir metnin okuması esnasında doğruluk ve akışkanlığın bozulmasını göstermektedir. Disleksi rahatsızlığı, toplumda son derece az bulunan rahatsızlık türlerinden bir tanesidir. Toplum içerisinde öğrenme açısından güçlük çekme olarak da bilinmektedir. Bilinen kanının aksine bu bir öğrenme güçlüğünden ziyade öğrenme bozukluğunu göstermektedir. Zeka geriliğine işaret etmez.
Disleksi nedir? Sorusu için temel olarak bu durumun 1890’lı seneler içerisinde fark edildiğini belirtmek gerekmektedir. O dönemde yapılan çalışmalarda çocukların konuşmalarında farklılık, hafıza açısından zayıflık göze çarpar hale gelmektedir. Disleksi rahatsızlığının toplumlarda görülme derecesi oldukça farklılık gösterebilmektedir. Bununla birlikte yakın zaman içerisinde Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleştirilen araştırmada bu ülkedeki vatandaşların yaklaşık %15 oranına kadar disleksi rahatsızlığına sahip olduğu bilinmektedir. Oranlara bakıldığında bu durumun toplumlarda son derece yüksek olduğu görülmektedir. Pek çok kişi kendisinde disleksi olmasına rağmen disleksi testi yapabileceği herhangi bir uzmanla görüşmediğinden bilincinde olmadan yaşamını sürdürmektedir.
İlkokul süreçleri içerisinde tespitinin gerçekleştirilmemiş olması halinde daha geç dönemlerde disleksinin tespit edilemediği bilinmektedir. Bunlarla birlikte tarihte adından söz ettiren pek çok isimin disleksi hastası olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda dahi olarak söz edilebilecek bazı isimler; Einstein, Leonardo Da Vinci, Bill Gates, Walt Disney olarak ifade edilebilir. Disleksi olan ünlüler de değerlendirildiğinde bu hastalığın çekinilecek bir özelliğe sahip olmadığı rahatlıkla görülmektedir.
Disleksi Belirtileri Nelerdir?
Disleksi belirtileri nelerdir? konusunda bilinçli olmak hem ebeveynler hem de doğrudan bireyler açısından önem taşımaktadır. Özellikle ilköğretim dönemlerinde bu durum kolayca fark edilebileceğinden olabildiğince dikkatli bir şekilde gözlem yapmak gerekmektedir. Bunun yanında 1.5 yaşını aşmış çocuklarda hala belli bir cümle kurulamamış olması da oldukça riskli olan durumlardan biridir. 5 yaşını tamamlamamış olan çocuklarda bu durumu gösterebilecek belli belirtiler şu şekildedir:
- Alfabedeki harfler konusunda hatırlama sorusunu yaşma
- Kişisel bakım ve temel kelimeleri öğrenme açısından belirgin bir güçlük çekme
- Adının bulunduğu harflerin fark edilmesinde zorluk
- Yaşından daha küçük gibi konuşma ve birtakım kelimeleri ifade etmede zorlanma
İlköğretim dönemindeki çocuklarda disleksi belirtileri şu şekildedir:
- Okuma ve yazmada beceri eksikliği, akıcı olamama
- İlkokul döneminde okuduğunun anlaşılmaması ya da okuma esnasında sıklıkla dikkatin dağılması
- Kelimelerin hecelenmesi açısından zorluk yaşanması
- Yaşıtlarından çok daha yoğun ve belirgin şekilde dikkat eksikliği, davranışları gerçekleştirmede zorlanma
- Okuma sırasında çekingen tavır sergileme, düşük sesle okumanın sağlanması
- Çocuğun kendini açıklamak için kullandığı kelimeler arasında kopukluk ve mantık hatalarının meydana gelmesi
Ortaokul döneminde özellikle eğitimcilerin dikkatli olması gereken disleksi belirtileri şu şekildedir:
- Uzun ve karmaşık kelimeleri söylemede güçlük çekme
- Son derece kötü bir el yazısına sahip olma
- Metinleri yüksek sesli okuyamama
- Yeni kelimeleri öğrenmek konusunda güçlük çekme
- Son derece yavaş bir şekilde okumayı gerçekleştirme
Disleksi Teşhisi Nasıl Konulur?
Disleksi teşhisi nasıl konulur? Sorusuna verilebilecek yanıt oldukça zor ve karmaşıktır. Rahatsızlığın tespit edilebilmesi için belli birtakım belirtiler olmasına karşın mutlaka uzmanla görüşülmesi gerekmektedir. Öğretmenlerin öğrencileri doğru değerlendirebilmesi önemlidir. Eğer ailede başka bir bireyde disleksi görüldüyse çocuklara daha dikkatle yaklaşmak gerekmektedir. Disleksi tedavi yöntemleri bu çerçevede ömür boyu sürecek bir rahatsızlık olduğundan sorunları dizginleyebilmek ve doğru yaşam standartını sağlamak şeklinde belirlenmektedir.
