İçindekiler
Dış Gebelik (Ektopik) Nedir?
Dış gebelik, döllenmiş yumurta uterusun ana boşluğunun dışına yerleşip burada gelişmeye başladığında meydana gelen durumu tanımlamak için kullanılır. Bilindiği üzere gebelik her zaman döllenmiş yumurta ile başlar. Dış gebelik, ektopik gebelik olarak da tanımlanır ve normal bir seviyede ilerlemez. Döllenmiş yumurta rahim dışında yaşayamadığı için gelişimine bir süre devam eden bu doku tedavi edilmezse hayati risk taşıyan kanamalara sebep olabilir.
Dış Gebelik Neden Olur?
Dış gebelik oluşmasının sebepleri arasında en yaygın görülen tubal gebeliktir. Ektopik gebelik türü olan bu gelişme, fallop tüpünün iltihaplanma sebebiyle hasar görmesi ve şekilsiz kalması durumunda gerçekleşir. Dış gebelik geliştirme riskine sebep olan pek çok faktör bulunabilir. Daha önce dış gebelik geçmişi olan kadınların yeniden aynı durumlar karşılaşma riski yüksektir.
Fallop tüplerde enfeksiyon olması, dış gebeliğin ana nedenidir. Bu yüzden bel soğukluğu veya klamidya gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar, iltihaplanmaya sebep olabilir. Bu iltihaplanma sonucu fallop tüpünün şeklinde meydana gelen bozulmalar da dış gebelik riskini arttırabilir. Kapalı veya hasarlı bir fallop tüpünü düzeltmek için yapılan ameliyatlar da riski yükseltir.
Doğum kontrol yöntemlerinin dış gebeliğe neden olduğu bilinmektedir. Rahim içi araç kullanan bireylerde hamile kalma şansı çok düşük olmasına rağmen RİA varken kadın hamile kalmışsa, dış gebelik olma ihtimali yüksektir. Halk arasında “tüplerin bağlanması” şeklinde tanımlanan ve kalıcı bir doğum kontrol yöntemi olan tüp ligasyonu dış gebelik riskini arttırır.
Son olarak hamile kalmadan hemen önce sigara içmenin de dış gebelik riskini arttırdığına dair birtakım araştırma sonuçları mevcuttur. Birey ne kadar çok sigara kullanıyorsa, ektopik hamilelik yani dış gebelik riski de bir o kadar fazla olacaktır.
Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?
Dış gebelik belirtileri arasında gösterilen bazı kriterler, kadınlarda hamileliğin erken belirtileri ile benzerlik taşıyabilir. Adet görmemek, meme hassasiyeti ve mide bulantısı gibi durumlarla birlikte hamilelik testinin pozitif çıkması da dış gebelik belirtisidir. Dış gebelik en çok, döllenmiş yumurtanın uygun olmayan yerde büyümesiyle belirginleşmeye başlar. Bu durumda şu semptomlar ortaya çıkar:
- Hafif vajinal kanama
- Pelvik ağrı
- Omuz ağrısı
- Tuvalete çıkma dürtüsü
- Karnın tek tarafında meydana gelen şiddetli ağrı
- Kilo kaybı
- Baş dönemsi ve bayılma
Dış gebelik vakaları çoğunlukla yumurtaları yumurtalıklardan uterusa yani rahime taşıyan fallop tüpte ortaya çıkar. Döllenmiş yumurta fark edilmeden fallop tüpünde gelişmeye devam etmesi durumunda tüpün yırtılmasına yol açar ve bu durum ölüm tehlikesi yaratan kanamaya ve bayılmaya yol açabilir.
Dış Gebelik Nasıl Önlenir?
Dış gebeliği önlemek konusunda yapılabilecek bir müdahale yoktur. Fakat dış gebelik riskini azaltmanın bazı yolları bulunmaktadır. Bazı hususlara dikkat ederek bu konuda etkili sonuçlara ulaşılabildiği için dış gebelik riskini azaltan faktörler şunlardır:
- Cinsel partner sayısını sınırlamak
- Seks sırasında prezervatif kullanmak
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları önlemek
- Pelvik inflamatuar hastalıklardan kaçınacak yöntemleri tercih etmek
- Hamile olmadan önce sigara tüketimini sonlandırmak
Dış Gebelik Nasıl Teşhis Edilir?
Dış gebelik teşhisi, düzenli olarak gerçekleştirilen pelvik muayeneler ile mümkündür. Fakat doktor sadece pelvik muayene ile dış gebeliği teşhis edemez. Çünkü dış gebelik teşhisi için kan testlerine ve ultrason muayenesine de ihtiyaç duyulur. Transvajinal ultrason muayenesinden sonra doktor bireyin gebeliğinin tam konumunu ve dış gebelik olup olmadığını rahatlıkla teşhis edebilir.